Siêu âm thai và những điều chị em cần phải biết

Siêu âm thai là phương pháp chuẩn đoán y khoa bằng hình ảnh giúp theo dõi thai nhi khá là phổ biến hiện nay. Nó không chỉ giúp các bậc làm cha mẹ có thể thấy được hình ảnh thai nhi cũng như tuổi thai mà còn giúp phát hiện các dị tật bẩm sinh của thai để cha mẹ có các biện pháp xử lý phù hợp nhất.

Không thể phủ nhận tác dụng của siêu âm thai đối với mẹ bầu trong việc giúp bạn thấy được hình ảnh của con mình ngay từ khi bé còn ở trong bụng cũng như quan sát quá trình con dần phát triển. Thế nhưng, bạn cũng nên tìm hiểu về biện pháp kĩ thuật này để tránh những ảnh hưởng không mong muốn.

Siêu âm thai là gì?

Siêu âm thai là một dạng kiểm tra chuẩn đoán thai không xâm lấn sử dụng sóng âm để tạo hình ảnh của thai nhi cũng như nhau thai, tử cung, cùng các cơ quan khác nằm trong vùng xương chậu. Phương pháp này giúp các bác sĩ và cha mẹ thu thập thông tin về sự tiến triển của thai kỳ và sức khỏe của bé

Trong quá trình kiểm tra thai, máy siêu âm truyền sóng âm qua tử cung và những chuyển động của em bé sẽ phả xạ lại. Máy siêu âm sẽ dịch lại âm thanh tái tạo thành hình ảnh cho thấy vị trí và hình dạng cảu em bé

Hiện nay mẹ bầu có thể lựa chọn nhiều phương pháp thực hiện siêu âm thai như 2D, 3D, 4D, hay siêu âm Doppler màu.

Quy trình thực hiện siêu âm thai?

Siêu âm thai bình thường thì mất khoảng 15 – 20 phút. Đối với những lần kiềm tra chi tiết, như khám sàn lọc, đo chi tiết độ dài, tầm soát dị tật bẩm sinh,… sử dụng các thiết bị phức tạp mất khoảng 30 phút hoặc hơn để bác sĩ có thể hoàn thành việc siêu âm.

Quy trình siêu âm bao gồm các bước sau:

- Thai phụ sẽ nằm trên giường và kéo áo lên để lộ bụng.

- Bác sĩ siêu âm sẽ thoa lên vùng bụng một loại gel mỏng. Đây là chất dẫn truyền sóng siêu âm giúp loại bỏ các bọt khí giữa đầu dò của máy siêu âm và cơ thể, để sóng siêu âm được truyền tốt hơn nhằm đưa ra kết quả chính xác nhất.

- Máy tính sẽ dịch kết quả âm thanh thành hình ảnh trên màn hình và bạn sẽ được nhìn thấy em bé. Mô hoặc xương sẽ xuất hiện dưới dạng các vùng sáng hoặc màu xám và dịch màng ối sẽ xuất hiện ở những vùng tối.

Mẹ bầu nên siêu âm thai khi nào?

Theo các chuyên gia, thời gian và số lần siêu âm thai của từng mẹ bầu là khác nhau, tuy thuộc vào tình trạng sức khỏe của thai nhi, mẹ bầu mà bác sĩ sẽ chỉ định khám thai khi nào là phù hợp

Thông thường, chị em có thể siêu âm thai vào những tuần thai sau:

Thai kỳ tuần thứ 4 – 8: Bạn nên đi siêu âm để kiểm tra chắc chắn xem phôi thai đã vào tử cung an toàn, làm ổ cũng như có tim thai hay không.

Thai kỳ tuần thứ 12 – 14: Vào thời điểm này, bác sĩ sẽ tính tuổi thai của thai nhi cũng như đo độ mờ da gáy nhằm dự đoán một số bất thường về nhiễm sắc thể. Ngoài ra, bạn sẽ biết được mình mang thai đơn hay đa thai vào giai đoạn này.

Thai kỳ tuần thứ 21 – 24: Thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định bạn siêu âm vào tuần 22 của thai kỳ. Lúc này, các cơ quan nội tạng của thai nhi đều được bác sĩ siêu âm kiểm tra để xem bé có phát triển bình thường hay không. Ngoài ra, bác sĩ có thể phát hiện hầu hết các bất thường về hình dạng bên ngoài như hở hàm ếch hoặc dị dạng ở các cơ quan bên trong. Việc chẩn đoán các di tật nghiêm trọng trong thời gian này đặc biệt quan trọng vì việc đình chỉ thai kỳ  chỉ có thể được thực hiện trước tuần thứ 28.

Thai kỳ tuần thứ 30 – 32: Vào khoảng thời gian này, phương pháp siêu âm giúp bác sĩ phát hiện ra những bất thường xuất hiện muộn ở động mạch, tim… Ngoài ra, dây rốn cũng được kiểm tra để xem còn đủ tốt để vận chuyển dinh dưỡng nuôi bào thai hay không, vị trí của nhau thai và tình trạng nước ối như thế nào.

Những lợi ích khi siêu âm thai

Trong 3 tháng đầu của thai kỳ (tam cá nguyệt thứ nhất)

- Siêu âm xác nhận chị em đã có thai

- Kiểm tra nhịp tim của thai nhi: Bác sĩ hoặc chuyên viên kỹ thuật sẽ sử dụng máy Doppler cầm tay để nghe nhịp tim của thai nhi nhằm phát hiện các vấn đề bất thường.

- Biết được ngày dự sinh: Một số nghiên cứu đã kết luận rằng siêu âm giúp chẩn đoán ngày dự sinh chính xác cũng như giảm nguy cơ sinh muộn hơn.

- Kiểm tra nhau thai, buồng trứng, tử cung và cổ tử cung.

- Chuẩn đoán thai ngoài tử cung: Mang thai ngoài tử cung sẽ có các triệu chứng riêng như đau bụng, chảy máu và xuất hiện từ tuần thứ 8 – 10 của thai kỳ nhưng siêu âm sẽ giúp mẹ bầu loại bỏ được các biến chứng hay xác nhận rằng đang gặp phải tình trạng này.

- Xác định những di tật bất thường ở thai nhi.

Trong 3 tháng giữa và 3 tháng cuối của thai (tam cá nguyệt thứ 2 và thứ 3)

- Biết giới tính của thai nhi: Một lợi ích rõ ràng của việc siêu âm là biết được giới tính của thai nhi. Từ đó giúp hạn chế các bệnh di truyền liên quan đến nhiễm sắc thể giới tính.

- Theo dõi quá trình phát triển thể chất và vị trí của thai nhi.

- Xác định đa thai: Một số phụ nữ mang thai đôi không có bất kỳ dấu hiệu nào. Vì vậy, siêu âm là một cách để xác định rõ ràng tình trạng đa thai.

- Kiểm tra những bất thường ở nhau thai.

- Phát hiện khả năng thai nhi gặp phải hội chứng Down.

- Kiểm tra tình trạng nước ối: Các hình ảnh siêu âm sẽ giúp bác sĩ đánh giá chính xác tình trạng nước ối của mẹ bầu, liệu mẹ bầu có bị đa ối hay thiếu ối không, và qua đó đánh giá tình trạng sức khỏe của thai nhi.

- Đo chiều dài cổ tử cung để xác định mẹ bầu có gặp phải tình trạng cổ tử cung ngắn hay không.

Siêu âm thai gây hại đến thai nhi không?

Theo Bác sĩ Sản phụ khoa Trương Thị Vân đang công tác tại Phòng khám Đa khoa Y học Quốc tế chia sẻ rằng: Hiện này chưa có nghiên cứu chỉ ra siêu âm thai hại đến thai nhi hay gây dị tật xấu đến thai nhi. Việc thai phụ đi siêu âm thai quá nhiều là không cần thiết và gây lãng phí về tài chính

Do đó, thai phụ nên đi siêu âm theo lịch chỉ dẫn của bác sĩ đặc biệt không nên bỏ qua 3 thời điểm vàng trong siêu âm để phát hiện sớm các bất thường ở thai nhi, để được sự tư vấn từ bác sĩ. 3 thời điểm vàng mẹ bầu nên siêu âm là: 12-14 tuần (12 tuần), 21-24 tuần (22 tuần) và 28-32 tuần (32 tuần).

Các loại siêu âm thai

Siêu âm thai 2D, 3D, 4D

Các kiểu siêu âm thai này đều sử dụng sóng âm thanh để lấy hình thai nhi nên tất cả đều an toàn. Điểm khác biệt giữa các kiểu siêu âm này là: Siêu âm thai 3D, 4D là tổng hợp các tính hiệu trả về hình ảnh 3 chiều hay 4 chiều, thay vì hình ảnh 2 chiều như 2D.

Siêu âm qua ngả âm đạo

Đây là kỹ thuật siêu âm đưa trực tiếp đầu dò vào âm đạo để lấy hình ảnh của thai nhi trong tử cung. Ở giai đoạn 3 tháng đầu tiên của thai kỳ, thai nhi còn rất nhỏ nên các bác sĩ thường tiến hành siêu âm qua ngả âm đạo. Vì siêu âm qua thành bụng có thể chưa thấy được gì, nhất là với những thai phụ thừa cân.

Siêu âm Doppler màu

Siêu âm Doppler màu dựa trên hiệu ứng Doppler để xác định hướng chuyển động của vật thể so với đầu dò siêu âm và thường được sử dụng để khảo sát mạch máu. Vì thế, phương pháp này có thể kiểm tra được tình trạng chức năng của nhau thai.

Những lưu ý khi siêu âm thai

Theo các bác sĩ, trong mỗi lần khám thai ngoài việc siêu âm thai thì mẹ bầu sẽ đồng thời thực hiện một kiểm tra cần thiết khác như xét nghiệm máu, nước tiểu, kiểm tra đường huyết, tốc độ lắng của máu… Vì thế, việc ăn trước khi siêu âm có thể ảnh hưởng tới kết quả xét nghiệm.

Trước khi siêu âm mẹ bầu nên tránh các chất kích thích như cà phê, nước ngọt, bia rượu, thuốc là để không ảnh hưởng đến em bé.

Nên uống nhiều nước và nhịn tiêu trước khi siêu âm. Việc này sẽ giúp bàng quang căng ra, đẩy tử cung lên và việc siêu âm sẽ dễ dàng hơn, hình ảnh trong tử cung rõ nét hơn.

– Nên mặc quần áo rộng rãi, thoải mái để thuận tiện cho việc siêu âm.

– Nên có người đi cùng để nghe và ghi nhớ lời nhắc nhở của bác sĩ.

– Tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ.

– Giữ tâm lý thoải mái, tránh căng thẳng ảnh hưởng không tốt đến quá trình khám thai.

Trên đây là những chia sẽ của các bac sĩ phòng khám Đa khoa Y học Quốc tế được tổng hợp từ nhiều nguồn tin cậy. Hi vọng những thông tin trên sẽ giúp các chị em có thể hiểu rõ và an tâm hơn khi thực hiện kĩ thuật này. Nếu còn điều gì thắc mắc, chị em có thể gọi điện đến số điện thoại : 0977 475 996 - 0836 633 399 hoặc chọn tư vấn trực tuyến để được giải đáp (miễn phí).

Nguồn tham khảo:

+ Fetal ultrasound: https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/fetal-ultrasound/about/pac-20394149

+ Fetal Ultrasound - Stanford Children's Health: https://www.stanfordchildrens.org/en/topic/default?id=fetal-ultrasound-92-P09031

‍

Hashtag: #bsphukhoagioi #phongkhamdakhoayhocquocte #khamthai #sieuam